Najczęstsze błędy przy parzeniu kawy i jak ich uniknąć

Parzenie kawy wymaga precyzji, cierpliwości i zrozumienia procesu. Już niewielkie błędy mogą wpłynąć na finalny smak naparu, zmieniając go z idealnej filiżanki w “siekierę” lub “lurę”. W tym wpisie przyjrzymy się najczęstszym potknięciom popełnianym podczas parzenia kawy, ich wpływowi na końcowy efekt oraz sposobom, jak ich unikać, aby cieszyć się doskonałym smakiem za każdym razem. Istnieje bowiem zasadnicza różnica pomiędzy kawową loterią a eksperymentowaniem z różnymi metodami, wariantami i proporcjami w parzeniu kawy. 

Kawa przeparzona. Jak osiągnąć idealną moc?

Jednym z kluczowych aspektów parzenia kawy jest kontrolowanie czasu ekstrakcji. Nadmierne parzenie, czyli zbyt długie przetrzymywanie kawy w wodzie, może prowadzić do wyekstrahowania niepożądanych związków, które nadają kawie gorzki smak.

Dlaczego nadmierne parzenie jest problemem? W skrócie mówiąc – podczas parzenia najpierw wydobywane są z kawy kwasy i cukry, które nadają jej słodki i zbalansowany smak. W miarę wydłużania się procesu zaczynają uwalniać się gorzkie związki, dominujące smak napoju. W efekcie uzyskujemy zbyt mocną kawę, w której próżno szukać subtelności i bogactwa aromatów.  

Jak zatem uniknąć przeparzenia? Przede wszystkim warto wiedzieć, że każda metoda ma swój optymalny czas ekstrakcji. Dla przykładu:

• French press – optymalny czas to 4-5 minut,
• Drip/Pour-Over – idealny czas to 2,5-3,5 minuty,
• Espresso – tutaj czas to tylko 25-30 sekund. 

Wiele zależy tu od konkretnych ziaren oraz stopnia zmielenia kawy, dlatego gdy zachowamy podstawowe wytyczne, możemy zacząć nieco eksperymentować, np. skracać lub nieco wydłużać czas.

Złe proporcje. Jak dobrze odmierzać ilość kawy?

Proporcje kawy do wody są niezwykle ważne dla uzyskania odpowiedniego smaku. Zbyt mała ilość kawy względem wody prowadzi do wodnistego naparu, podczas gdy zbyt duża ilość kawy może dać napój zbyt mocny i gorzki.

Jakie są zatem odpowiednie proporcje? Ogólna zasada to stosunek 1:15 do 1:18, co oznacza, że na 1 gram kawy przypada od 15 do 18 gramów wody. Oto kilka przykładów:

• French press – 30 gramów kawy na 450 gramów wody (proporcja 1:15),
• Drip/Pour-Over – 20 gramów kawy na 300 gramów wody (proporcja 1:15),
• Espresso – 18 gramów kawy na 36 gramów wody (proporcja 1:2).

W Palarni the White Bear na opakowaniu każdej kawy przelewowej można znaleźć dokładny przepis stworzony przez naszego roastera. Ustala on idealne proporcje pozwalające uzyskać pełen smaku i aromatu napar, w którym ujawnią się najlepsze nuty smakowe danych ziaren.  

Najlepszym sposobem na precyzyjne odmierzanie ziaren jest używanie zwykłej wagi kuchennej lub wagi baristycznej. 

Niewłaściwe mielenie. Jak ustawić młynek w domu?

Stopień mielenia ziaren kawy to kolejny czynnik, który wpływa na czas ekstrakcji oraz ostateczny smak naparu. Ziarna zmielone zbyt grubo mogą spowodować niedoparzenie, co objawia się słabym smakiem, podczas gdy zbyt drobno zmielone mogą prowadzić do nadmiernej ekstrakcji i intensywnego posmaku goryczy. 

Jakie mielenie do jakiej metody?

• Espresso – bardzo drobne mielenie, niemal jak puder. Ekstrakcja powinna trwać krótko, więc drobne mielenie jest konieczne, aby uzyskać pełny smak w krótkim czasie.
• French press – grube mielenie, przypominające sól morską. Drobinki muszą być na tyle duże, aby nie przenikały przez filtr i nie przedostawały się do naparu.
• Drip/Pour-Over – średnie mielenie, podobne do piasku. Pozwala na równomierną ekstrakcję, co jest kluczowe dla uzyskania czystego, zbalansowanego smaku.

Aby mielić kawę w odpowiedni sposób, warto inwestować w młynek żarnowy, który zapewnia równomierne mielenie. Eksperymentowanie z ustawieniami pozwala dostosować mielenie do swoich preferencji smakowych. Niektóre młynki mają ustawienia dedykowane do różnych metod parzenia, co ułatwia uzyskanie idealnej grubości.

Źle dobrana woda. Wpływ jakości wody na smak kawy

Często niedocenianym elementem parzenia kawy jest jakość wody. Woda stanowi około 98% gotowego naparu, dlatego jej jakość bezpośrednio wpływa na ostateczny smak.

Okazuje się, że woda o zbyt dużej zawartości minerałów może zdominować subtelne smaki kawy, podczas gdy woda o niskiej twardości może sprawić, że kawa będzie pozbawiona głębi. Woda destylowana również nie jest idealna, ponieważ brakuje jej minerałów niezbędnych do pełnej ekstrakcji.

Najlepiej używać więc wody filtrowanej, która ma umiarkowaną zawartość minerałów. Wiele firm oferuje filtry do wody dedykowane do parzenia kawy, zapewniające jej optymalną jakość.

Stara kawa. Świeżość kawy ma znaczenie!

Świeżość kawy ma kluczowe znaczenie dla jej smaku. Ziarna szybko tracą swoje naturalne aromaty po zmieleniu, dlatego warto to robić tuż przed parzeniem. Jednak utrata właściwości, w tym cennych olejków eterycznych, dotyczy także całych ziaren, które są zbyt długo przechowywane lub przechowywane w nieodpowiednich warunkach.  

Jeśli zależy nam na maksymalnie świeżej kawie, warto postawić na kawę z rzemieślniczej palarni. Ziarna komercyjnych marek potrafią być magazynowane nawet przez kilkanaście miesięcy, zanim trafią na sklepowe półki. Kawa z palarni krótko po paleniu trafia do swoich klientów, którzy dzięki temu mogą cieszyć się jej wzystkimi subtelnościami. 

Niewłaściwe przechowywanie kawy. Jakie są najlepsze praktyki?

Nawet najlepsza kawa straci na jakości, jeśli będzie niewłaściwie przechowywana. Odpowiednie przechowywanie może przedłużyć świeżość kawy i utrzymać jej smak na dłużej. Z tego powodu dobrze jest używać pojemników z hermetycznym zamknięciem, najlepiej z ciemnego szkła lub stali nierdzewnej. Plastikowe pojemniki mogą wpłynąć na smak kawy, a przezroczyste słoiki przepuszczają światło, co przyspiesza degradację ziaren.

Co ważne, lodówka nie jest najlepszym miejscem na przechowywanie kawy, ponieważ ziarna szybko absorbują zapachy innych produktów spożywczych, co wpływa na ostateczny smak naparu. Najlepiej trzymać zatem kawę w szafce, w temperaturze pokojowej.

Najczęściej zadawane pytania o parzenie kawy

1. Czy można używać wrzątku do parzenia kawy?
Nie zaleca się używania wrzątku do parzenia kawy. Optymalna temperatura wody to 90-96°C. Wrzątek może zniszczyć delikatne smaki ziaren, powodując nadmierną gorycz.

2. Jak długo można przechowywać kawę po otwarciu?
Kawę najlepiej spożyć w ciągu miesiąca od otwarcia opakowania, aby cieszyć się jej pełnym smakiem. Po tym czasie kawa traci swoje aromaty i intensywność smaku.

3. Czy mielenie kawy bezpośrednio przed parzeniem naprawdę robi różnicę?
Tak, mielenie kawy bezpośrednio przed parzeniem pozwala zachować jej naturalne olejki i aromaty, co przekłada się na bogatszy i bardziej intensywny smak.

4. Czy kawa przechowywana w lodówce zachowuje dłużej świeżość?
Nie, kawa w lodówce może wchłaniać zapachy innych produktów, co negatywnie wpłynie na jej smak. Najlepiej przechowywać ją w szczelnie zamkniętym pojemniku w chłodnym, ciemnym miejscu, ale nie w lodówce.

5. Jakie znaczenie ma twardość wody w parzeniu kawy?
Twardość wody wpływa na ekstrakcję smaków z kawy. Woda o umiarkowanej twardości jest idealna do parzenia, zapewniając zrównoważony smak. Zbyt twarda woda może sprawić, że kawa będzie zbyt intensywna, podczas gdy zbyt miękka może prowadzić do niedoparzenia.